Meervoude, verkleinwoorde, enkelvoudige en saamgestelde sinne
Doelwit:
Leerders moet woorde se meervoude en verkleiningsvorm korrek kan neerskryf.
Hulle moet die verskil tussen enkelvoudige en saamgestelde sinne weet.
Lesinhoud:
Goeie dag maats
Vandag gaan ons eers kyk na meervoude en verkleinwoorde.
Meervoude word gebruik wanneer ons met meer as een werk.
Hoe kan ons woorde in meervoude skryf:
- Die byvoeging van die -s- niggie – niggies voël – voëls
- Die byvoeging van die -e- muis – muise maand – maande
- Verdubbel die laaste medeklinker as die klinker kort is:
Bv. rot – rotte bak – bakke
- Die kort a-klank verander na ‘n lang a-klank. Bv. dag – dae, gat – gate
- By die lang aa-, ee-, uu- en oo- klinkers val een klinker weg.
Bv. skaap – skape steen – stene
- Sekere woorde kry ‘n deelteken wat wys dat die -e- apart uitgespreek word. Bv oog – oë vlieg – vlieë
Verkleinwoorde:
Volg gerus die links hieronder vir meer verduideliking van verkleinwoorde:
Ons het reeds na verkleinwoorde gekyk verlede kwartaal. Om net weer vinnig te hersien, lees die inigting oor verkleinwoorde deur op Bl.84.
Doen nou die oefening oor meervoude en verkleinwoorde op bl.85.
Nou gaan ons kyk na enkelvoudige en saamgestelde sinne.
Waaruit bestaan ‘n enkelvoudige sin?
‘n Enkelvoudige sin het ‘n onderwerp, een werkwoord/ gesegde en ‘n voorwerp.
Belangrikste: Hierdie sin het net een werkwoord!
Wat is ‘n onderwerp, voorwerp en gesegde?
Pieter skop die bal.
| Onderwerp | Wie voer die aksie uit? | Pieter |
| Werkwoord/Gesegde | Wat is die aksie of doenwoord? | skop |
| Voorwerp | Wie of wat? | die bal |
‘n Saamgestelde sin bestaan uit twee sinne en het altyd twee of meer werkwoorde. Hierdie twee sinne word dan verbind met ‘n voegwoord.
Bv. My ma bak koekies. Sy is besig om my sussie met huiswerk te help.
My ma bak koekies, terwyl sy besig is om my sussie met huiswerk te help.
Daar is twee werkwoorde naamlik bak en help, dus is dit ‘n saamgestelde sin.
Kom ons kyk of julle kan onderskei tussen enkelvoudige en saamgestelde sinne deur ‘n aktiwiteit op bl.85 te doen.
AKTIWITEITE
AKTIWITEIT:
Gebruik DBO Afrikaans Huistaal – rooiboek: Bl.85
Voltooi die tabel deur die woorde se meervoude en verkleinwoorde neer te skryf.
Dui daarna aan of die sinne in die tabel enkelvoudige of saamgestelde sinne is. Maak dan jou eie twee saamgestelde sinne.
MEMORANDUM : VRYDAG 1 MEI
Enkelvoud | Meervoud | Verkleinwoord |
duim | duime | duimpie |
vlam | vlamme | vlammetjie |
ring | ringe | ringetjie |
poot | pote | pootjie |
stoel | stoele | stoeltjie |
boek | boeke | boekie |
toring | torings | torinkie (Onthou “g” val weg) |
Sin | Enkelvoudige | Saamgestelde |
Hy speel rugby en sy doen haar huiswerk.
|
| √ |
Omdat sy ‘n doel aangeteken het, het Nuwedorpskool die wedstryd gewen. |
| √ |
Ek hou daarvan om tennis te speel en ek hou daarvan om te wen. |
| √ |
Die seuns en die dogters neem aan atletiek deel.
| √ |
|
AFRIKAANS - GR.4 27 April-1 Mei (lesse).pdf